ORIGINAL_ARTICLE
مردمسالاری دینی راهکار حقوقی جهان اسلام برای گذر از جریانهای سکولار و بنیادگرایی سلفی
یکی از مهمترین چالشهای جهان اسلام، رویش و رشد جریانهای سیاسی عاریتی، غیراصیل و معارض با اصول دینی و فرهنگ اجتماعی ـ سیاسی مسلمانان است و جهان اسلام از این لحاظ جریانهای متعدد خرد و کلانی را پشت سر گذاشته است. عصر حاضر جهان اسلام را میتوان عصر تقابل و معارضه دو جریان عمده «سکولاریسم» و «بنیادگرایی سلفی» نامید که با توجه به اقتضائات اسلام و جامعه مسلمانان، هیچ یک از این دو جریان، جریان کامل و مناسبی برای کشورهای اسلامی نمیباشند. در مقابل دو جریان مذکور، الگوی «مردمسالاری دینی» مطرح میشود که احیاگری جهان اسلام و تأمین خواستهها و نیازهای امت اسلامی و شهروندان کشورهای اسلامی را از طریق اصلاحات مبتنی بر پایههای ذاتی اسلامی در کنار پذیرش حاکمیت مردمی، امکانپذیر میسازد. موضوع اصلی این مقاله، تبیین مردمسالاری دینی؛ به عنوان راهکار حقوقی بنیادین، برای تأمین مقاصد و اهداف دینی و دنیوی کشورهای اسلامی است که این نوشتار با بهرهگیری از روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال میباشد که الگوی «مردمسالاری دینی» از چه ظرفیتهایی برخوردار بوده و چگونه به ایفای رسالت خود میپردازد؟ که اجمال یافتههای تحقیق این است که مردمسالاری دینی مبتنی بر حاکمیت الهی و حاکمیت مردمی بوده و با پذیرش کرامت انسانی، آزادی، مساوات، حق تعیین سرنوشت و سازوکارهای مردم نهاد، مانند قانون اساسی، انتخابات، شورا، مشورت و اکثریت؛ به ایفای رسالت خویش میپردازد.
https://journal.iiwfs.com/article_106065_8aea2455ebe46ca03ae5ab10dac67d2f.pdf
2019-12-22
1
15
جهان اسلام
امت اسلامی
سلفیگری
سکولاریسم
مردمسالاری دینی
ابراهیم
موسی زاده
e.mousazadeh@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
1.The Holy Qur'an.
1
A group of writers (2004). Explaining Religious Democracy, volume 1, Qom,Iran: Imam Khomeini Education and Research Institute.
2
Afroogh, Emad (2010). Revivalism and Religious Democracy, Tehran, Iran: Surah-e Mehr Publications.
3
Amid Zanjani, Abbas Ali (2005). Political Jurisprudence, volume 10, Tehran,Iran: Amir Kabir.[In Persian]
4
Amid Zanjani, Abbas Ali (2008). Political Jurisprudence, volume 1, Tehran,Iran: Amirkabir publications.[In Persian]
5
Amid Zanjani, Abbas Ali (2018).Constitutional, Tehran,Iran: Khorsandi publication. [In Persian]
6
Black, Antony (2006). The History of Islam's Political Thought, translated by: Mohammad Hossein Vaghar, Tehran, Iran: Etela’at Publcations.
7
Deegment, Paeoul (2011). Fundamentalism, Muslim world and International System, translated by: Mahmood Seifi, Tehran,Iran: Imam Sadiq University.
8
Denvar, Nutter (2000). Al-Moslemoon al-ghademoon va al-Tahadiyat al-msteghblah, Jordan, Aman, Dar al-Forghan.
9
10. Filal, Ansari A (2001). Islam and laïcité, translation: Amir Rezaei, Tehran,Iran: Qasideh publication.
10
11. Golizavareh, Golam Reza (2006). The Geography of Islamic world: Familiarity with Islamic Countries and Muslim Territories and Minorities, Qom,Iran: Imam Khomeini Institute of education and Research.[In Persian]
11
12. Hywood, Andrew (2008). Keywords in Public Politics and Law, translation: Ardeshir Amir Arjmand and Seyyed Basem Mavali Zadeh, Tehran,Iran: Amirkabir publications
12
13. Hywood, Andrew (2013). Politics. Translation: Abdolrahman ‘Alem, 3rd edition, Tehran,Iran: Ney Publication.
13
14. Jamali, Mostafa (2008). Intellectual Currents in the Engineering of Islamic Civilization, 2nd edittion,Tehran, Iran: Wilayat-e Fajr Institute.[In Persian]
14
15. Javadi Amoli, Abdollah )2008). The Relationship between Religion and the World, fifth edition, Qom,Iran: Asra Publishing Center.[In Persian]
15
16. Mesbah Yazdi, Mohamad Taghi (2009). Religious Democracy, fourth edition, Qom,Iran: Imam Khomeini Institute of Education and Research.[In Persian]
16
17. Mohajernia, Mohsen (2016). The Current of Political Thinking in the Muslim World, Tehran,Iran: Islamic Culture and Thought Institute.[In Persian]
17
18. Oshamavi, Mohamad Saeid (2003). Islamism or Islam, translation: Amir Rezaei, Tehran,Iran: Qasideh sora Publication.
18
19. Saidi, Mehdi (2013). Religious Democracy from the perspective of Ayatollah Khamenei, Tehran,Iran: the center of Islamic Revolution Documents.[In Persian]
19
20. Simbor, Reza (2012). Islamic Awakening: Philosophical foundations and Islamic Pragmatism, Tehran,Iran: Imam Sadiq University.
20
21. Zarrin Koob, Abdoll Hossain (2005). Iran's History after Islam, 11th edition, Tehran,Iran: Amir Kabir publication.[In Persian]
21
22. Zoragh, Mohamad Hasan (2018). the First Confrontation of Islam and Secularism, 2nd edition, Tehran,Iran Hermes publication.[In Persian]
22
ORIGINAL_ARTICLE
رتبه بندی عوامل تاثیرگذار دربحران های ژئوپلیتیکی منطقه غرب آسیا
ریشهیابی بحرانهای ژئوپلیتیکی مستلزم بررسی سیر تاریخی تکوین بحرانها و نیز شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع بحرانهای ژئوپلیتیکی، واکاوی نقش دولتها و بازیگران سیاسی درون منطقهای، شناخت نقش دولتها و بازیگران مداخلهگر فرا منطقهای، شناسایی و بررسی نقش نخبگان مذهبی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و اجتماعی است. تحقیق حاضر برای تحقق هدف اصلی تحقیق که همانا رتبه بندی مولفه ها و شاخص های تاثیرگذار در بحران های ژئوپلیتیکی جهان اسلام است از روش تحقیق کاربردی- توسعه ای استفاده کرده است و پس از جمع آوری اطلاعات با ابزارهای مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مطالعه اسناد نیز از روشهای تحقیق پیمایشی و تحقیق نظری و کتابخانه ای و اینترنتی استفاده می شود. همچنین با کمک تکنیک های دلفی و طوفان فکری برای استخراج مولفه ها و شاخص ها بهره گیری شده است و با استفاده ازطیف لیکرتی، روشهای وزن دهی و روشهای کمّی و کیفی به تجزیه و تحلیل آن ها اقدام شده است. که در پایان محققین به این نتیجه مهم می رسند که جهان اسلام در منطقه غرب آسیا دچار بحرانهای ژئوپلیتیکی مختلفی است که از این بحرانها میتوان به مواردی نظیر ظهور گروههای تکفیری، رقابت و کشمکش بین کشورهای همجوار، رقابتهای ایدئولوژیکی، بحران قومیتها و گسستهای فرهنگی اشاره کرد. وقوع این بحران در کوتاهمدت منطقه را دچار بحران جنگ، بیخانمانی و رشد جریانهای تروریستی نموده است و در بلندمدت نیز پیامدهای بهمراتب گستردهتری به دنبال خواهد داشت که منجر به تجزیه و متلاشی شدن کشورهای اسلامی به محدودههای ضعیفتر و کوچکتر و تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا میشود. عامل وقوع این بحرانها، کنترل، مداخله و تصرف یک یا چند ارزش نظیر مکان، فضا، موقعیت، آب، منابع، قلمرو، اقلیت قومی، بازار صادراتی، مسیر انتقال کالا، انرژی، جزیره، تنگه، خط مرز، مکان مذهبی و نظایر آن است.
https://journal.iiwfs.com/article_106067_4e7b7f468e389679864d0612f592505a.pdf
2019-12-22
16
43
مولفه
شاخص
بحران
بحران های ژئوپلیتیکی
جهان اسلام
قلمرو
محسن
رستمی
mmahya1392@gmail.com
1
دکترای جغرافیا سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران و پژوهشگر پژوهشگاه امنیت ملی
LEAD_AUTHOR
لیلا
مدبر
2
کارشناس ارشد مدیریت از دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو دانشکده حقوق،ایران
AUTHOR
محسن
خلیلی باصری
3
دانشجوی دکتری امنیت میهن، پژوهشکده ملی دفاع تهران،ایران
AUTHOR
Alihosseini, Ali; Arabian, Hussein (2016). Rooting the Geopolitical Crisis of the Islamic World with Emphasis on the Role of Secular-Religious and Wahhabi-Salafi Discourse, Proceedings of the International Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World, Volume II.[In Persian]
1
Azizan, Mehdi; Sajadipour, Hassan (2016). Rooting the Takfiri Crisis in Salafist, Takfiri Elite Thoughts in the Islamic World, Proceedings of the International Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World, Volume I.[In Persian]
2
Etaat, Javad (2016). Geopolitics and Foreign Policy of Iran, Tehran, Nashesfair
3
Goli Zavareh, Gholamreza (2011). The Role of Muslims in European Blossoming, Qom, Imam Khomeini Educational and Research Institute Publication Center.[In Persian]
4
Hafeznia, Mohammad Reza (2005). Unpublished booklet on the political geography of the Islamic world, Tarbiat Modarres University.[In Persian]
5
Hafeznia, Mohammad Reza (2006). Principles and Concepts of Geopolitics, Mashhad, Papelli Publications. [In Persian]
6
Haggett, Peter (1996). Geography: A New Combination, Translated by: Shapoor Goodarzi-Nejad, Tehran, side publications
7
Jafari Woldani, Asghar (1995). Border Developments and its Geopolitical Role in the Persian Gulf, Tehran, Qom. [In Persian]
8
Kazemi, Ali Asghar(1999). International Relations in Theory and Practice, Third Edition, Tehran, Qomes Publishing [In Persian]
9
Mahkoui, Hojat; Khadem Al-Husseini, Ahmad; Namdariye, Mohammad Mehdi (2016). Challenges and Religious Differences in Islamic Countries Case Study: Shiite Religion in the Persian Gulf Geopolitical Area, Proceedings of the International Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World, Volume II. [In Persian]
10
Mirhidar, Dore (2004). A Survey on Geopolitical Developments, Proceedings of the Scientific Congress of the Iranian Geopolitical Society. [In Persian]
11
Mousavi Khosravi, Mohsen (2016). Terrorism, the Emerging Phenomenon of Postmodernism, Proceedings of the International Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World, Volume II.[In Persian]
12
Nourani, Mohammad (2015).Changing Geopolitics in the West Asian Region, Tehran, Student News Agency.[In Persian]
13
Rashno, Nabiollah (2015). Geopolitics and Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Daneshgostar, Tehran.[In Persian]
14
Rostami, Mohsen; Moderator, Leila ; Elhami, Amir Hossein (2013). Presents the Model of Sustainable National Security of the Islamic Republic of Iran Against Geopolitical Developments in Iraq After US Withdrawal", First Southwest Asian National Geopolitical Conference, Taleghan, Iranian Geopolitical Association, Payam Noor Talegan University.[In Persian]
15
Sardarnia, Khalilullah (2016). Ethnic-Religious Violence in the Arab Middle East from the Perspective of the State-Nation-Building Crisis, Proceedings of the International Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World.[In Persian]
16
Shahrastani, Nameless (1985). International and Solidarity, Qom.
17
Talebi Arani, Rouhollah (2016). Why Survival of Regional Crises in West Asia, Proceedings of the Conference on Geopolitical Crises in the Islamic World, Volume I, Tehran, Future Research Institute of the Islamic World.[In Persian]
18
Valigholizadeh, Ali (2015). Pattern Recognition of Geopolitical Crisis (with Emphasis on Nagorno-Karabakh Crisis), Institute for Strategic Studies eturn of the Weak Arab State, International Relations Theory and a Changing Middle East.[In Persian]
19
Salloukh, Bassel (2015). Overlapping Contests and Middle East International Relations: The R Scobell, Andrew; Ratner, Ely; Beckley, Michael, (2017). China's Strategy toward South and Central Asia: An Empty Fortress.
20
Shabazov, Fuad (2017). Will the China-Pakistan Economic Corridor Be a Gateway to Central Asia? Available at: http://thediplomat.com/2017/05/will-the-china-pakistan-economic-corridor-be-a-gateway-to-central-asia.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان اثرگذاری مؤلفه پترواسلام بر سیاستهای منطقهای عربستان سعودی در افق 1414 شمسی
بسیاری از پژوهشگران عرصه روابط بینالملل سابقه استفاده از ابزار حاملهای انرژی به عنوان یک مؤلفه قدرت در سیاست را به جنگ رمضان 1973 و درگیری کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی باز میگردانند. جنگ 1973 و متعاقب با آن دو شوک نفتی بزرگ که همزمان با تحریم فروش نفت به اسراییل، قیمت این حامل انرژی را به شدت در سطح جهانی افزایش داد، نه تنها بر مناسبات سیاسی بینالمللی اثرگذار بود بلکه به عنوان یک مفهوم نوین نیز در حوزه ادبیات سیاسی نمود پیدا کرد. پترواسلام که از آن به عنوان بهرهگیری کشورهای اسلامی از ابزار نفت برای پیشبرد مقاصد خود یاد میکنند، مفهوم عامی است که در سالهای اخیر و به ویژه پس از به حکومت رسیدن سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهد جوان وی یعنی محمد بن سلمان معنایی خاص و ویژهتر یافته است.به عبارت دیگر امروزه و پس از گذشت بیش از چهار دهه از جنگ 1973 تنها نمود مهم بهرهگیری از پترواسلام کشور پادشاهی سعودی است که به واسطه نفت و قرائت اسلامگرایی خاص خود در پی گسترش و بسط نفوذ سیاسی خود در سایر نقاط جهان است. پژوهش حاضر ضمن بررسی چگونگی تحول یافتن مفهوم نظری پترواسلام در گذر زمان، در پی مشخص ساختن این نکته خواهد بود که حکومت سعودی چگونه به واسطه توجه و تمرکز به مفهوم پترواسلام درصدد تسلط و تفوق بر جهان اسلام برآمده و به چه میزان این ابزار قدرتمند کنشهای منطقهای پادشاهی سعودی را در افق 1414شکل میدهد.
https://journal.iiwfs.com/article_106069_414feb919a4b68080a7e25062f3c3a85.pdf
2019-12-22
44
57
پترواسلام
عربستان سعودی
صادرات نفت
جهان اسلام
سیاست منطقهای
سید حمزه
صفوی
hamzeh.safavi@gmail.com
1
استادیار مطالعات منطقه ای، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سید محمد مهدی
قادری
2
دانش آموخته مطالعات منطقه ای، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران
AUTHOR
Gallarotti, Giulio (2013). The Soft Power of Saudi Arabia. Wesleyan Unive –rsity.
1
Kepel, Gilles (2002). Jihad: The Trail of Political Islam, Harvard Unive- rsity Press
2
Mackey, Sandra (2002). The Saudis: Inside the Desert Kingdom ,New -York, W.W.Norton and Company.
3
Khodori, Vahid (1999). Arab Nationalism and Democracy, Middle East Studies Quarterly, No. 19. [In Persian]
4
Arab Reform Bulletin, December (2004). Statistics on Arab Media, Carnegie endowment for international peace, Vol. 2, Issue 11.
5
Bichler, Shimshon; Jonathan Nitzan (2015). Still About Oil? Real.World Economics Review 70, pp 49-79.
6
Yamani, Mai (2008). The Two Faces of Saudi Arabia, Survival, 50:1, 143-156.
7
Saudi Arabia boosting extremism in Europe, says former ambassador, The Guardian,(2017). https://www.theguardian.com/ world/ 2017/jul/13/Sau -di-arabia-boosting-extremism-in-europe-says-former-ambassador
8
9.احمد الأزدی(2014)، الثابت والمتغیر فی السیاسة الخارجیة السعودیة، تقاریر، مرکز الجزیره للدراسات، فبرایر.[In Arabic]
9
10.کیف تتحکم السعودیة فی التیار السلفی فی العالم العربی؟، فرانس(24، 25 سبتمبر 2012) الفکر-العربیة
10
-السعودیة-الریاض-السلفیة -السلفی-الوهابی-الحرکات-المؤسسة-الدینیة-الکویت-قطر إسلامیین-أصولیة
11
.[In Arabic] https://www.france24.com/ar/2012/09/24-
12
ORIGINAL_ARTICLE
نقش زنان در روند توسعه کشورهای اسلامی
زنان در کلیه کشورهای جهان با تهدیدات زیادی در ارتباط با زندگی، بهداشت و سلامت خود مواجه هستند در حالی که مشکلات مربوط به کار و کمبود قدرت و نفوذ آنها نیز بر مشکلات آنها افزوده است، یعنی در شرایطی که آنها با مشکلات فوق مواجه میشوند، قدرت تصمیمگیری کافی نیز در جامعه ندارند. آموزش زنان نیز به عنوان نقطه عطفی در جریان توسعه مطرح است، یعنی از طریق توسعه آموزش و پرورش در سطوح مختلف و در اختیار گذاردن امکانات کافی از تواناییهای زنان میتوان بیشترین بهرهبرداری را در جریان توسعه اقتصادی- اجتماعی به عمل آورد. از این رو، این شاخص در اولویت بالایی قرار گرفته است. آموزش یکی از مهمترین ابزاری است که موقعیت زنان را ارتقاء داده و به آنان به صورت مستقیم و غیرمستقیم قدرت بیشتری در جامعه اعطاء مینماید. پرداختن به موضوع توسعه در کشورهای اسلامی از این جهت حائز اهمیت است که از یکسو این کشورها با یک و نیم میلیارد جمعیت، بیش از 20 درصد جمعیت جهان را به خود اختصاص دادهاند، و از سویی دیگر توزیع جغرافیایی و مهمتر از آن موقعیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی آنها دارای اهمیت است. روش تحقیق این پژوهش اسنادی بوده و در آن از آمارهای بانک جهانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را کشورهای اسلامی تشکیل میدهند و نمونه آماری کشورهای منتخب اسلامی میباشند در این تحقیق از نظریه ساختاربندی گیدنز در چارچوب نظری استفاده شده است. طبق نظریه ساختاربندی گیدنز افراد سازنده فرهنگ جامعه هستند و فرهنگ جامعه نیز تفکرات افراد را شکل میدهد و نوعی رابطه دیالکتیک بین آنها وجود دارد. در کشورهای اسلامی ارزشهای دین مبین اسلام را میتوان به عنوان ساختار و باورهای دینی افراد را به عنوان عاملیت در نظر گرفت و فرایند توسعه باید با توجه به این رابطه تحلیل شود. هر چقدر خوانش دینی در کشوری اسلامی تسهیل کننده حضور زنان در عرصههای عمومی باشد نقش زنان در توسعه نیز افزایش مییابد. فرایند توسعه در کشورهای اسلامی اگر با معیارهای غربی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد نشاندهنده عقب ماندن اغلب کشورهای اسلامی از دنیای غرب است و در این میان برخی از کشورهای اسلامی که ارزشهای سکولاریستی و لیبرالیستی غربی را با ارزشهای اسلامی وفق دادهاند و ترکیبی خاص جامعه خود ایجاد نمودهاند تا حد زیادی به توسعهیافتگی غربی که عمدتاً بر پایه رفاه مادی بنا شده نزدیک شدهاند. ترکیه و امارات عربی متحده از جمله این کشورها هستند. ایران در برخی شاخصها مانند آموزش زنان به خصوص در سطوح عالیه حتی با معیارهای توسعه غربی در رتبه بالاتری نسبت به اغلب کشورهای اسلامی قرار دارد و در شاخص مشارکت و فرصت اقتصادی پایین تر از بحرین عربستان ترکیه ارمنستان و آذربایجان می باشد.
https://journal.iiwfs.com/article_106070_a93364b071b7580ca5194130a2713238.pdf
2019-12-22
58
75
زنان. توسعه
توانمندسازی
شکاف جنسیتی
ارزشهای دینی
کشورهای اسلامی
مهرشاد
شبابی
mehr_shababi@yahoo.com
1
دکترای تخصصی، استادیار، حقوق، دانشگاه امام صادق، تهران،ایران
LEAD_AUTHOR
حنانه سادات
صفوی
2
دانشجوی دکترای جامعهشناسی فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران
AUTHOR
Baliamoune Lutz, Mina; McGillivray, Mark (2007). Gender Inequality and Growth: Evidence from Sub ـ Saharan Africa and Arab Countries. InternationalCenter for Economic Research (ICER), Working Paper Series, No 25.
1
Bastani, Sosan; Mousavi, Marzieh; Hosseinpour, Fatemeh (2015). Gender and Development in Islamic Countries without Oil, Quarterly Journal of Welfare and Social Development Planning, No. 01.[In Persian]
2
Brummet, Quentin (2008).The Effect of Gender Inequality on Growth: A CrossCountry Empirical Study. Honors Projects, Paper 88. Retrieved from http://digitalcommons. iwu. edu / econ_honproj / 88
3
Dollar, David; Gatti, Roberta (1999). Gender Inequality, Income and Growth: Are Good Times Good for Women? Policy Research Report on Gender and Development. The World Bank Development Research Group, Working Paper Series, No 1.
4
Farokhi, Tahere (1997). The Role of Women in Sustainable Development, Women's Empowerment, Cooperative Monthly, New Period, Vol. 74.[In Persian]
5
Jomehpour, Mahmod (2002). Achieving Sustainable Human Development on the Axis of Tourism, Proceedings of the Geography Seminar Hospital for Dialogue of Civilizations, Ferdowsi University of Mashhad, International Center for Dialogue of Civilizations. [In Persian]
6
Klasen, Stephan; Lamanna, Francesca (2008). The Impact of Gender Inequality in Education and Employment on Economic Growth in the Middle East and North Africa. Retrieved from http://www. goettingen. de / de / sh / download / pdf / klasenlamanna. pdf
7
World Report on Gender Gap.( 2017).
8
Lange, Sarah (1993). Criteria for Women's Empowerment, The Role of Women in Development, Tehran, Roshangaran
9
Pearson,Christopher (2003). The Meaning of Modernity, Christopher Pearson's Conversation with Anthony Giddens, translated by Ali Asghar Sidi, Tehran, Kavir Publications
10
11. Sen, Amartya (2006). Development as Freedom, translated by Vahid Mahmoudi, University of Tehran School of Management Publications
11
12. Shadi Talab, Zhalleh (2002). Development and Challenges of Iranian Women, First Edition, Tehran: Qatreh Publishing.[In Persian]
12
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیتهای راهبردی جهان اسلام در هندسه جهانی قدرت
فضای چندگفتمانی و چندپارگی، ورود قدرتهای منطقهای و جهانی به بازی ائتلاف قدرت یا ائتلاف گفتمانی وتلاش آنها برای بازسازی و برسازی خود به منظور کسب سهم بیشتر در نظام آتی بینالملل، حکایت از آن دارد که جهان در این پیچ تاریخی، آبستن شکلگیری نظمی سیال و شاهد تغییراتی در دوران گذار از نظام بینالملل وستفالیایی به عصر پساوستفالی است. با افول قدرتهای جهانی و هژمونی غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا در سالهای اخیر از یک طرف و رشد قدرتهای منطقهای از طرف دیگر، تحول و تغییر در مناسبات قدرت در سطح بینالملل مشهود و ظهور یافته است و چندجانبهگرایی در حال شکلگیری است و نشانههای بروز نظام نوین چندوجهی در مقابل نظام یکجانبهگرایی سلطه، اکنون برجسته شده است. جهان اسلام که نقطه مرکزی آن در منطقه جنوب غرب آسیا واقع شده است از جمله تمدنی است که از ظرفیتهای ژئواستراتژیک، ژئوکالچر، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک فوقالعادهای برخوردار بوده که میتواند آن را در معادلات و مناسبات بینالمللی در جایگاه شایستهای قرار دهد و وضعیت آن را ارتقاء دهد. بنابراین تلاش شده ظرفیتهای متعدد جهان اسلام مورد بررسی قرار گیرد و تحقیق انجام شده در پی پاسخ به این موضوع است که جهان اسلام دارای چه منابعی از قدرت است که میتواند بر ارتقاء و تکوین قدرت آن تأثیر گذاشته و سبب نقش پر رنگ جهان اسلام در معادلات جهانی گردد. شایان ذکراست که گردآوری دادهها نیز عمدتاً از طریق کتابخانهای و بانک اطلاعاتی صورت گرفته و از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است.
https://journal.iiwfs.com/article_106072_10bcf2fbd3cb165e8cd5272ab37ff579.pdf
2019-12-22
76
105
جهان اسلام
ژئواستراتژیک
ژئوپلیتیک
ژئواکونومیک
ژئوکالچر
قدرت جهانی
زکریا
کاظم پور
1
مدرس دانشگاه، پژوهشگر مرکز مطالعات آینده دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
AUTHOR
جواد
معدنی
javad2258@gmail.com
2
کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران
LEAD_AUTHOR
Abdolmaleki, Hadi; Nizami Pour, Ghadir; Nashiri, Taha (2017). Theory of Civilization as a Strategy for the Realization of Modern Islamic Civilization with Emphasis on Islamic Awakening. The Two Essentials of Modern Islamic Civilization. Volume 1. No 1.[In Persian]
1
Afshardi, Mohammad Hussein; Madani, Seyyed Mustafa (2008). The structure of the regional power system in the Middle East, emphasizing the superior countries of the region. Journal of the Teacher of Humanities.[In Persian]
2
Ahmadi, Seyyed Abbas; Hosseini Nasrabadi, Narges Sadat (2016). The Geopolitical Status of Shiites in the Age of Globalization. Journal of Political Studies in the Islamic World. Year 5. 18.[In Persian]
3
Bayat, Bahram (2016). The geometry of global power and its security and police conditions. Selected Proceedings of the World Conference on the Historical Scale, The Role of the Islamic Republic of Iran in Global Power Geometry. Volume II. Strategic Defense Research Center.[In Persian]
4
Dehghani Firouzabadi, Seyyed Jalal (2008). Identity and Interests in Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran Tehran. Institute for Strategic Studies.[In Persian]
5
Ezzati, Ezzatollah (2009). Geopolitics in the 21st Century. Tehran. Side Publications.[In Persian]
6
Focus on these three straits for future wars. http // baztab.ir.[In Persian]
7
Ghasemi, Farhad; Einahi Moghaddam, Bahram (2016). The Formation of Anti-Systemic Groups in the Geopolitical Network of the Islamic World. Two Quarterly Journal of Political Sociology of the Islamic World. Volume 4. No 1.[In Persian]
8
Golkarami, Abed; Karimipour, Yadollah; Moataghi, Afshin; Rabiei, Hossein (2017). Geopolitical Explanation of the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran with Emphasis on Geoeconomic Capabilities. Journal of Applied Geosciences Research. Year 17. S 49.[In Persian]
9
10. Golshani, Alireza; Sohrabi, Hamid Reza (2012). Geopolitical Role of the Islamic Republic of Iran in Global Energy Security Based on Strategic Management Model. International Political Quarterly of Islamic Azad University of Shahreza Branch. No. 13.[In Persian]
10
11. Hafeznia, Mohammad Reza; Ahmadipour, Zahra; Webbey, Chamran (2012). Explaining the Spatial Pattern and Map of the Geopolitical Territories of the Islamic Republic of Iran. Defense Strategy Quarterly, Year 10. No. 39.[In Persian]
11
12. Huntington, Samuel P (1996). The Clash of Civilizations and the Remaking of World order, New York.
12
13. Jahanbin, Farzad; Parto, Fathullah (2015). Future Scenarios of the International System and the Status of the Islamic World. Strategic Policy Research Quarterly. Year 4. 13.[In Persian]
13
14. Janahmadi, Fatima (2007). History of Islamic Culture and Civilization, Mohaghegh, Najaf, Mahdi, p. 27, Qom, Ma'arif Publication, First Edition, 2007.[In Persian]
14
15. Luben, Gustav (2008). The History of Islamic and Arab Civilization. Translated by Hashem Hosseini. Tehran. Book Publisher.
15
16. Mehrabi, Alireza (2016). Geopolitics and National Power of the Islamic Republic of Iran in Global Geometry of Power. Selected Proceedings of the World Conference on the Historical Scale, The Role of the Islamic Republic of Iran in Global Power Geometry. Volume II. Strategic Defense Research Center.[In Persian]
16
17. Montazan, Javid (2016). Geoeconomic capacities of the Islamic Republic of Iran in changing the global geometry of power. Selected Proceedings of the World Conference on the Historical Scale, The Role of the Islamic Republic of Iran in Global Power Geometry. Volume II. Strategic Defense Research Center.[In Persian]
17
18. Mousavi Shafaei, Seyyed Masoud; Shapouri, Mehdi (2011). Dimensions and Consequences of High Risk Zooplastic Iran. Strategic Studies Quarterly. number 4.[In Persian]
18
19. Muslim and Christian population. How many will be.
19
20. Nami, Mohammad Hassan (2013). Gorges and Waterways of the World. Tehran. Armed Forces Geographical Organization Publications.[In Persian]
20
21. Rashidi, Younes. The position of the Bab al-Mandeb Strait in the Yemeni crisis. www.iiwfs.com.
21
22. Sadeghi, Ali; Shoushtari, Seyyed Mohammad Javad (2010). Convergence of Islamic Countries, Challenges and Workers. Proceedings of the Fourth Congress of Geographers of the Islamic World.[In Persian]
22
23. Safavi, Seyyed Yahya (2008). Unity of the Islamic World; Future Perspective. Institute for the Future of the Islamic World. Tehran. Shakib Publishing.[In Persian]
23
24. Supreme Leader of the Revolution in a Student Meeting (2014). www.khamenei.ir.[In Persian]
24
25. Taheri, Masoud; Heidari, Gholamhossein; Ezzati, Ezzatollah (2018). Analysis of Global Power Equations in the Geocultural Context; Conflict, Competition or Cooperation. Journal of New Attitudes in Human Geography.[In Persian]
25
26. The Supreme Leader of the Revolution meets with the people of Mashhad at the same time as the New Year's Day (2015). www.khamenei.ir.[In Persian]
26
27. www.tasnimnews.com.[In Persian]
27
28. Zarqani, Seyyed Hadi; Gholizadeh, Masoumeh (2012). Investigation and Analysis of the Role and Strategic Status of Makran Shores. National Conference on Development of Makran Offshore and Maritime Authority of the Islamic Republic of Iran. [In Persian]
28
ORIGINAL_ARTICLE
آیندهپژوهی سیاست و امنیت در جهان اسلام و آسیای جنوب غربی
محیط امنیتی جهان اسلام در سالهای بعد از جنگ سرد با نشانههایی از بحران، ستیزش و رویارویی ژئوپلیتیکی همراه شده است. ظهور نیروهای اجتماعی و سیاسی متعارض، زمینه ستیزشهای ژئوپلیتیکی در روابط کشورهای منطقهای و قدرتهای بزرگ را اجتنابناپذیر ساخته است. در این دوران، شاهد ظهور «هویتهای متعارض» میباشیم بهرهگیری از هویتهای متعارض را میتوان یکی از سازوکارهای شکلگیری جنگهای جدید منطقهای و بیثباتیهای ژئوپلیتیکی در جهان اسلام دانست. تضادهای هویتی و جنگهای نیابتی در کشورها و حوزههای جغرافیایی جهان اسلام منجر به اففزایش نقش امنیتی و راهبردی قدرتهای بزرگ در محیط منطقهای گردیده است. وقتی که صحبت از جنگهای نیابتی در محیط امنیتی آسیای جنوب غربی، خاورمیانه عربی و حوزههای ژئوپپلیتیکی جهان اسلام به عمل میآید، ییانگر این واقعیت است که میزان نقشیابی، مداخله و نفوذ بازیگران منطقهای به گونه مشهودی افزایش یافته است. منازعه و رقابتهای ژئوپلیتیکی را باید بخشی از واقعیت های محیط امنیتی جهان اسلام دانست. آینده جهان اسلام مبتنی بر نقشیابی نیروهای هویتی در فضای تعارض و کشمکش تصاعدی آینده خواهد بود. علت اصلی آن را میتوان در قطبی شدن رقابتهای سیاسی و هویتی در جهان اسلام دانست. هر یک از چهار بازیگر اصلی جهان اسلام یعنی ایران، عربستان، ترکیه و مصر دارای رویکردهای ژئوپلیتیکی متعارض و متفاوتی هستند. در چنین شرایطی، زمینه برای بازتولید رقابتهای داخلی، منطقهای و بینالمللی فراهم میشود. نقش قدرتهای بزرگ در کنترل سیاست کشورهای جهان اسلام را میتوان در قالب نشانههایی از تولید هویت متعارض، رقابتهای شکننده، جنگهای منطقهای و شکاف راهبردی دانست. پرسش اصلی مقاله آن است که «شکلبندیهای ژئوپلیتیکی آسیای جنوبغربی و کشورهای جهان اسلام در آینده چگونه خواهد بود؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که «ژئوپلیتیک جهان اسلام تحتتأثیر روندهای جنگ نیابتی و الگوی موازنه خارج از ساحل قدرتهای بزرگ منجر به گسترش تضادها و ظهور آشوبهای امنیتی گردیده است. » در تبیین این مقاله از «رهیافت کمربند شکننده و منطقه آشوبزده» بهره گرفته میشود. چنین رهیافتی به واقعیتهایی اشاره دارد که در بسیاری از حوزههای جغرافیایی جهان اسلام ظهور یافته و گسترش می بابد. در تنظیم این مقاله از «روش سناریو نویسی» استفاده شده است.
https://journal.iiwfs.com/article_106073_28159a2af22acb9975c5df1d618adcfc.pdf
2019-12-22
106
135
جنگهای نیابتی
منطقه آشوبزده
کمربند شکننده
ژئوپلیتیک جهان اسلام
سناریو نویسی
ابراهیم
متقی
emottaghi@ut.ac.ir
1
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران،تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
Bashirieh, Hossein; Hossein Ghazian (2001). Analytical study of the con -cept of social gaps, Journal of Humanities, Shahid Beheshti University, No. 30.[In Persian]
1
Brzezinski, Zbigniew (1993). Out of Control: Global Disorder in the Early Twenty-First Century, translated by Abdul Rahman, grandson of Ibrahim, Tehran: Information Publishing.[In Persian]
2
Castells, Manuel (2001). Information Age; Identity Power, translated by Hassan Chavoshian, Tehran: New Plan Publications.[In Persian]
3
Cherstich, Igor (2014). When Tribesmen do not act Tribal: Libyan Tribalism as Ideology (not as Schizophrenia), Middle East Critique, Volume 23, No. 4.
4
Cohen, Saul (2008). Geopolitics of the World System, translated by Abbas Kardan, Tehran: Abrar Contemporary Publications.[In Persian]
5
Huntington, Samuel (1999). The Clash of Civilizations and the Reconstruction of the World Order, translated by Mohammad Ali Hamid Rafiei, Tehran: Office of Cultural Research.[In Persian]
6
Huntington, Samuel (2005). Identity Challenges in the United States, Translators: Mahmoud Reza Golshanpajooh, Hassan Saeed Kalahi St., Abbas Kardan, Tehran: Abrar Contemporary International Studies and Research Institute, Tehran.[In Persian]
7
Kaplan, Robert (2000). The Coming Anarchy: Shattering the Dreams of the Cold War, New York: Random House.
8
Koli, Jan (2008). CIA and Jihad: Unholy Wars, translated by Mojtaba Najafi and Mehregan Nezamizadeh, Tehran: Samadiyeh Publishing.[In Persian]
9
10. Korski, Daniel (2008). A Cheklist for Enhanced EU-NATO Cooperation, in Revisiting NATO ESDP Relations, Security & Defense Agenda (SDA) Discussion Paper, Brussels.
10
11. Lewis, Bernard (2005).Where did the problem begin? The influence of the West and the Middle East, translated by Shahriar Khajian, Tehran: Akhtaran Publications.[In Persian]
11
12. Lewis, Bernard (2012). The Middle East Two Thousand Years of History from the Emergence of Christianity to the Present, translated by Hassan Kamshad, Tehran: Publishing.[In Persian]
12
13. Licklider, Roy (1995). The Consequences of Negotiated Settlement in Civil War 1945–1993, American Political Science Review, Volume 89, No. 3, August.
13
14. Lukacs, John (1993). The End of the 20 Century and end of Modern Age, New York: Ticknor and Fields Press.
14
15. Menashri, David (2001). Post-Revolutionary Politics in Iron: Religion, Society and Power, London: Frank Cass.
15
16. Messner, J; Nate Haken (2015). Fragile States Index 2015: The Book, The National Foundation for Peace.
16
17. Moynihan, Daniel Patrick (1993). Pandemonium: Ethnicity in Interna-tional Politics, Oxford University Press.
17
18. Nasr, Vali (2007). The Shia Revival: How Conflicts within Islam Will Shape the Future, www. Norton & Company.
18
19. Oberschall, Anthony (2007). Conflict and Peace Building in Divided Societies: Responses to Ethnic Violence, Routledge.
19
20. Rosena, James (2005). Chaos in World Politics, translated by Alireza Tayeb, Tehran: Rozaneh.[In Persian]
20
21. Weir, Shelagh (2014). A Tribal Order: Politics and Law in the Mountains of Yemen, University of Texas Press.
21
Weitz, Richard (2010). The limits of Partnership: China, NATO and the Afghan War, China Security, Fall. 22
22