%0 Journal Article %T تبیین ابعاد و علایق ژئوپلیتیکی حضور ایران در شاخ آفریقا %J مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام %I انجمن ژئوپلیتیک ایران با همکاری مرکز آینده پژوهی جهان اسلام %Z 2717-0926 %A میرزائی تبار, میثم %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 4 %N 2 %P 133-155 %! تبیین ابعاد و علایق ژئوپلیتیکی حضور ایران در شاخ آفریقا %K آفریقا %K ایران %K ژئوپلیتیک %K منطقۀ شاخ آفریقا %R 10.22034/FASIW.2022.344392.1161 %X شاخ آفریقا عنوان منطقه‌ای در شرق قارۀ آفریقا است که در مجاورت فضاهای دریایی خلیج عدن، تنگۀ باب‌المندب و دریای سرخ قرار دارد و به‌صورت زبانه‌ای به داخل خلیج عدن پیش آمده است. این منطقه از دیرباز ارزش و اهمیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک داشته است و به‌دلیل داشتن این ارزش‌ها، بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای همواره در تلاش برای حضور و فعالیت در آن بوده‌اند. در چند سال گذشته، ایران با وجود کاهش یا قطع روابط با کشورهای شاخ آفریقا و به‌تبع کاهش فعالیت‌ها، همواره یکی از کشورهای حاضر در این منطقه به‌ویژه در فضاهای دریایی آن بوده است. از این‌رو ضرورت دارد دلایل مسئله از منظر ژئوپلیتیک بررسی و تحلیل شود. در این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی و رویکرد استنباطی و تحلیل محتوا و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به تبیین ژئوپلیتیکی دلایل حضور ایران در شاخ آفریقا و فضاهای آبی و ساحلی این منطقه می‌پردازیم. این پرسش مطرح است که در چارچوب مفاهیم ژئوپلیتیک، مهم‌ترین ضرورت‌ها برای حضور و فعالیت ایران در شاخ آفریقا کدامند؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین دلایل ژئوپلیتیکی برای حضور و فعالیت ایران را می‌توان تأمین امنیت تردد دریایی، حضور بازیگران رقیب و خنثی‌سازی برخی اقدامات خصمانه، ظرفیت‌های ژئواکونومیک شاخ آفریقا، و موضوع حوزۀ نفوذ و قلمروسازی دانست.  %U https://journal.iiwfs.com/article_158055_a1e3badb94180d33b5192df8ca9e3a18.pdf